Ο πολιτισμός της μεταβιομηχανικής Δύσης

Το πολυσυζητημένο βιβλίο του Bell αποτελεί μιαν από τις διεισδυτικότερες αναλύσεις του παρόντος των δυτικών μεταβιομηχανικών κοινωνιών και συνάμα μια βαρύνουσα προσπάθεια πρόγνωσης του μέλλοντός τους, που απειλείται από τη σύγκρουση ασυμβίβαστων τάσεων στους κόλπους τους. Οι ίδιες οι επιτυχίες τους στον τεχνικό και οικονομικό τομέα τις οδηγούν σε μια βαθιά κρίση, γιατί γεννούν τρόπους σκέψης, αξιολογήσεις και συμπεριφορές που σε κρίσιμα σημεία έρχονται σε απ’ ευθείας αντίθεση. Από τη μια μεριά η καπιταλιστική οργάνωση της παραγωγής, ο συναγωνισμός και η αύξηση της παραγωγικότητας και της απόδοσης απαιτούν όλο και αυστηρότερη εκλογίκευση, ενώ από την άλλη διαδίδονται οι αξίες μιας καταναλωτικής και ηδονιστικής κουλτούρας με επίκεντρο έννοιες όπως “αυθορμητισμός”, “αυτοπραγμάτωση”, “υποκειμενικότητα” κτλ. Αν οι δύο αντιτιθέμενες τάσεις εξακολουθήσουν να αναπτύσσονται, ακολουθώντας η καθεμιά τη δική της λογική, τότε είναι αναπόφευκτη μια κρίση που θα θέσει σε κίνδυνο τα ίδια τα θεμέλια της μεταβιομηχανικής Δύσης. Οι αναλύσεις του βιβλίου του Bell στηρίζονται σε εξαιρετικά πολυσχιδές εμπειρικό υλικό και έχουν ιδιαίτερο βάρος για την κατανόηση της σύγχρονης κουλτούρας, προπαντός της λεγόμενης “μαζικής”. Μας φέρνουν στο σημείο όπου κλείνει ο κύκλος, ο οποίος άρχισε με την Αναγέννηση και με τη διαμόρφωση του καπιταλιστικού πολιτισμού, και θέτουν με τον πιο εμφατικό τρόπο όσα ερωτήματα γεννά το κλείσιμο αυτού του κύκλου.