Δαιμονισμένες

Το 1632, στη μικρή πόλη Λουντέν της Δυτικής Γαλλίας, η Ιωάννα των Αγγέλων, ηγουμένη της μονής των ουρσουλινών, ξαφνικά παρουσιάζει συμπτώματα “δαιμονισμού”, σπασμούς και παραισθήσεις. Σύντομα, τα ίδια συμπτώματα εκδηλώνουν και άλλες καλόγριες της μονής. Εξορκιστές αναγκάζουν τους δαίμονες να αποκαλύψουν τον κύριό τους: είναι ο Υρμπαίν Γκραντιέ, ο εφημέριος της πόλης. Ο Γκραντιέ, αφοσιωμένος ιερέας, μορφωμένος, όμορφος, λάτρης των γυναικών, λαμπρός ρήτορας, χαρισματική προσωπικότητα, ανεκτικός προς τους προτεστάντες, προκαλεί τη λατρεία αλλά και το μίσος, τον φθόνο και την αντιπαλότητα. Απέναντί του θα βρεθεί “η κλίκα των ισοπεδωτών των τειχών, οι αντι-Γκραντιέ, οι φανατικοί αντι-ουγενότοι, οι γεμάτοι μίσος οπαδοί του Ρισελιέ, που αυτοαποκαλούνται νομοταγείς. Οι πραγματικοί χριστιανοί, οι καλοί καθολικοί που αγαπούσαν τη Γαλλία, πρωτότοκη κόρη της Εκκλησίας, που λάτρευαν την οικογένεια και τα κυριακάτικα πρωινά, θεωρούσαν ότι καλώς είχε η ευημερία των επιφανών, η μιζέρια των ασήμαντων ανθρώπων, και η δυστυχία όσων δεν σκέφτονταν σαν αυτούς”.

Το μυθιστόρημα του Frederic Gros μάς μεταφέρει τη βαριά ατμόσφαιρα των Θρησκευτικών Πολέμων που δίχασαν τη Γαλλία, τις συγκρούσεις της κεντρικής εξουσίας με τους τοπικούς άρχοντες, στο πλαίσιο της αντίληψης του εθνικού συμφέροντος, τις ίντριγκες, τον σκοταδισμό, τον φανατισμό, την πολιτική εκμετάλλευση της θρησκείας, τα προσωπικά πάθη. Ο Ρισελιέ εναντίον του κυβερνήτη του Λουντέν, ο αρχιεπίσκοπος εναντίον του επισκόπου, χρησιμοποιούν όλα τα μέσα σε αυτό το κυνήγι μαγισσών που θα οδηγήσει τον Γκραντιέ στην πυρά, μπροστά σε ένα πλήθος έτοιμο να τον λιθοβολήσει και, αμέσως μετά, να τον προσκυνήσει ως μάρτυρα.

Ο Gros προσεγγίζει αυτό τον “δαιμονισμό”, που συζητείται μέχρι σήμερα, ως ομαδική υστερία και αναζητά με νευρώδες ύφος και δραματική πυκνότητα τα κίνητρα των ηρώων του στα βάθη της συνείδησης. Συνέβη εκείνη την ταραγμένη εποχή, αλλά μας δείχνει τις σκοτεινές διαδρομές που μπορούν να οδηγήσουν έναν αθώο στην πυρά, στην κρεμάλα, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή στα γκουλάγκ.

Οι “Δαιμονισμένες” ήταν στις λίστες υποψηφιοτήτων για τα βραβεία Goncourt, Renaudot και πρωτοεμφανιζόμενου μυθιστοριογράφου.