Πώς να βάλει κανείς όρια που δομούν σε παιδιά στην ηλικία της αντίδρασης;
Η φοίτηση των νηπίων από την ηλικία των δύο χρόνων αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Παιδείας.
Το παιδί των δύο ή τριών χρόνων βρίσκεται σε μια κρίσιμη περίοδο, στην ηλικία της αντίδρασης. Η λέξη που επανέρχεται συνεχώς είναι το ΟΧΙ. Στην τάξη μου φοιτούν 25 παιδιά. Πώς να τα οδηγήσω να ενσωματώσουν τους κανόνες που είναι απαραίτητοι για μια ζωή σε κοινωνία; Η οικοδόμηση κανόνων με τα πολύ μικρά παιδιά, στο συμβούλιο της τάξης, βοηθάει την ομάδα αλλά και το κάθε παιδί. Μόνο που οι κανόνες συνοδεύονται από την παραβίαση των κανόνων και επομένως από κυρώσεις. Αλλιώς, σε τι χρησιμεύει να θέτει κανείς όρια αν δεν συμβαίνει τίποτα όταν αυτά παραβιάζονται; Τι κυρώσεις όμως μπορεί να υπάρξουν για τα μικρά; Η απομάκρυνση από την ομάδα αποδεικνύεται αναποτελεσματική όταν τα παιδιά που ενοχλούν είναι πολλά. Η χρήση του εσωτερικού νομίσματος επιτρέπει στα παιδιά να συνειδητοποιήσουν τα όρια.
Το παρόν δοκίμιο ανασυνθέτει αυτή την εμπειρία των τεσσάρων χρόνων με τα νήπια και τα προνήπια. Προκειμένου το συμβούλιο και οι κυρώσεις να αποκτήσουν νόημα στα μάτια των μικρών χρειάστηκε να προσαρμόσω τις τεχνικές Φρενέ και τους θεσμούς της θεσμικής παιδαγωγικής.
Αυτή η εμπειρία, αξιοποιήσιμη για όλο το νηπιαγωγείο, μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμη και για το δημοτικό, όπου οι εκπαιδευτικοί είναι καμιά φορά άοπλοι απέναντι σε μαθήτριες και μαθητές «δίχως νόμο».
