Ηλίας Φέρτης

Το 2021 η κόρη του ζωγράφου Ηλία Φέρτη, Ειρήνη, πρόσφερε στην ΚΕ του ΚΚΕ μια σειρά έργα του πατέρα της. Σχεδόν όλα φιλοτεχνήθηκαν την περίοδο της Κατοχής και της αντίστασης σε αυτήν. Τα έργα αυτά, λάδια και σχέδια με μολύβι και πενάκι, εμπνευσμένα από τη δράση του, «τα είχε φυλαγμένα για το Κόμμα». Η προσφορά αυτή αποτελεί το περιεχόμενο της έκδοσης, η οποία είναι αφιερωμένη στα 80 χρόνια από την ίδρυση του ΕΛΑΣ. Ο Ηλίας Φέρτης (1907-1987) γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών το 1925. Σπούδασε γλυπτική και ζωγραφική. Με τη δύναμη της τέχνης του αποτύπωσε την απτή πραγματικότητα που είχε μπροστά του, τα βάσανα του ελληνικού λαού, τις απάνθρωπες συνθήκες της Κατοχής, την πείνα, τις κακουχίες, αλλά και τα πρώτα αγωνιστικά σκιρτήματα της λαϊκής αντίστασης. Από τα παιδικά του χρόνια στη Λαμία γνωριζόταν με τα αδέρφια Μπάμπη και Θανάση Κλάρα (Άρη Βελουχιώτη), ενώ υπήρξε στενός φίλος με τον επίσης συμπατριώτη του Τάκη Φίτσιο, κομμουνιστή λογοτέχνη και δημοσιογράφο του Ριζοσπάστη. Ο Ηλίας Φέρτης συνέβαλε στον παράνομο Τύπο, φιλοτεχνώντας το σχέδιο του πρώτου φύλλου του παράνομου έντυπου Νέα Γενιά της ΕΠΟΝ, το Μάρτη του 1943. Όταν βγήκε παράνομος στο βουνό, φιλοτέχνησε τα πορτρέτα πολλών αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, στελεχών του ΚΚΕ και του ΕΛΑΣ. Μετά από την Απελευθέρωση, εργάστηκε ως καθηγητής Τεχνικών, ενώ αργότερα ως προσωπικός βοηθός του καθηγητή Χατζηκυριάκου Γκίκα στο Πολυτεχνείο. Με δυσκολία κατάφερε να γίνει τακτικός επιμελητής μετά από την παραίτηση του Γκίκα. Το 1955 ξεκίνησε να δουλεύει στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ διδάσκοντας το μάθημα του Ελεύθερου Σχεδίου, χωρίς ωστόσο να διοριστεί ποτέ. Ο Ηλίας Φέρτης δε συγκαταλέγεται τυχαία στους σημαντικότερους ζωγράφους της Αντίστασης, αφού και με τη στάση ζωής του και με το καλλιτεχνικό του έργο βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αντιστασιακού αγώνα, απαθανάτισε τις αγωνίες, την οργή, την ελπίδα, την αξιοπρέπεια του λαού κι έκανε την τέχνη του εμβατήριο που έδινε τον τόνο και το μαχητικό «παρών» στην οργάνωση του αγώνα.