Ο Υπερίων στα ερείπια των Αθηνών

Το ανά χείρας δοκίμιο πραγματεύεται μια μεγάλη εποχή κι έναν μεγαλοφυή φιλόσοφο ποιητή. Επιχειρεί να ανατάμει την περίοδο του γερμανικού πνεύματος από τον Βίνκελμαν ως τον ύστερο Γκαίτε στο πεδίο όπου η εδραίωση της αυτοσυνειδησίας των Γερμανών ενοφθαλμίζεται καθοριστικά με την “επανανακάλυψη” της αρχαίας Ελλάδας. Το βιβλίο εστιάζει στον Φρήντριχ Χαίλντερλιν (1770-1843) και μάλιστα στο μυθιστόρημά του Υπερίων ή ο ερημίτης στην Ελλάδα, δημοσιευμένο σε δύο μέρη τις χρονιές 1797-99, λίγο πριν από την προϊούσα πνευματική συσκότιση του ποιητή. Το λυρικό και φιλοσοφικό αυτό πεζογράφημα αναχωνεύει ολόκληρο τον ποιητικό και διανοητικό κόσμο του Χαίλντερλιν όλοι οι άξονες της σκέψης του που φανερώνονται στα ποιήματα και στο δραματικό του έργο εμφιλοχωρούν ή προτυπώνονται στον Υπερίονα: η Ελλάδα ως ο τόπος της ενότητας φύσεως και πολιτισμού, ο πόθος για ελευθερία, ο κολασμός της παντοκρατορίας του Λόγου, η εμπειρία του κάλλους ως ουσίας του αληθούς, ο εκστασιασμός του έρωτα, οι μεγάλες ματαιώσεις και η ερημία του βίου. Το έργο είναι γεμάτο Ελλάδα -όχι όμως μόνο αρχαία αλλά και σύγχρονη- εφόσον σκηνοθετείται στο ιστορικό πλαίσιο της εξέγερσης των “Ορλωφικών” (1770) ως ένα είδος πνευματικής επιστροφής του ποιητή στον “γενέθλιο” χωρόχρονο.