Βερονίκ, μήπως μας ενδιαφέρει και τίποτ’ άλλο πέρα από τον εαυτό μας; Όλοι θα θέλαμε να πιστεύουμε σε μια πιθανή βελτίωση. Που πρωτεργάτες της θα ήμασταν εμείς οι ίδιοι, χωρίς κανένα προσωπικό όφελος για μας. Υπάρχει όμως κάτι τέτοιο; Άλλοι σέρνονται, αυτός είναι ο τρόπος τους, κι άλλοι ενεργούν, αρνούνται να συμβιβαστούν με το πέρασμα του χρόνου – και ποια η διαφορά; Οι άνθρωποι αγωνίζονται μέχρι να πεθάνουν… Η παιδεία, οι δυστυχίες του κόσμου… Εσείς γράφετε ένα βιβλίο για το Νταρφούρ, εντάξει, σας καταλαβαίνω, σκέφτεστε, αφού η ιστορία τού ανθρώπου είναι φτιαγμένη από αιματοχυσίες, θα διαλέξω μία και θα γράψω ένα βιβλίο γι’ αυτή. Ο καθένας σώζει τον εαυτό του όπως μπορεί.
Βασικό στοιχείο της δραματουργίας της Γιασμίνα Ρεζά είναι η εστίαση σε φαινομενικά ασήμαντα στοιχεία της πραγματικότητας, στις ελάχιστες εκείνες ρωγμές που γίνονται χάσματα και την καταβροχθίζουν. «Μου αρέσει να πηγαίνω από το πιο μικρό στο πιο μεγάλο», λέει η συγγραφέας, «γιατί πιστεύω πως η μεταφυσική του ανθρώπου δεν κρύβεται στις μεγάλες ηρωικές στιγμές. Η απόγνωση και τα μυστικά του κρύβονται στις αόρατες λεπτομέρειες, σ’ αυτές τις μόνιμες και ανεπαίσθητες χαραμάδες της καθημερινότητας».
Μέγιστη ανατόμος του ανθρώπινου ψυχισμού, η Γιασμίνα Ρεζά φωτίζει τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις των ηρώων της, χωρίς να κρίνει ή να νουθετεί. Η ευφυΐα με την οποία περιγράφει την αγωνία που εμπεριέχεται σε κάθε είδους ψευδαίσθηση αγγίζει τον αναγνώστη-θεατή με τρόπο άμεσο και καταλυτικό. Η γραφή της, λαμπερή και κοφτερή σαν λεπίδα, προκαλεί το γέλιο αλλά και τη θλίψη για το παράλογο της ύπαρξης, ισορροπώντας αριστοτεχνικά ανάμεσα στη σοβαρότητα και την ελαφράδα, ανάμεσα στις επιθυμίες και τη ματαίωσή τους, τις ελπίδες και τις διαψεύσεις τους.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ
