Αγραμματοσύνης εγκώμιον

Πριν η πο­λι­τι­κή επι­στή­μη ανα­κα­λύ­ψει τον λαό και τον λα­ϊ­κι­σμό, οι καλ­λι­τέ­χνες και οι δι­α­νο­ού­με­νοι τον είχαν επι­κα­λε­στεί όχι μό­νο για να κερ­δί­ζουν τον πό­λε­μο κα­τά της κα­θα­ρεύ­ου­σας αλ­λά κυ­ρί­ως στην προ­σπά­θειά τους να θε­με­λι­ώ­σουν το ιδρυ­τι­κό αίτη­μα της νε­ο­ελ­λη­νι­κής ιδε­ο­λο­γί­ας, δη­λα­δή τη δι­α­χρο­νι­κή συ­νέ­χεια του Ελ­λη­νι­σμού. Όπως δι­α­κή­ρυ­ξε η γε­νιά του ’30 η οποία ανέ­δει­ξε και επέ­βα­λε την αισθη­τι­κή δι­ά­στα­ση του λα­ϊ­κού, οι αγράμ­μα­τοι χω­ρι­ά­τες και όχι οι μορ­φω­μέ­νοι αστοί ήταν εκεί­νοι που κρά­τη­σαν ζω­ντα­νή τη γλώσ­σα μας και αδι­ά­σπα­στη την πο­λι­τι­σμι­κή ελ­λη­νι­κό­τη­τα. Και το έκα­νε συν­δυ­ά­ζο­ντας τη νο­σταλ­γία για το ανε­πι­τή­δευ­το πα­ρελ­θόν με τις επι­τα­γές του πε­ρί­πλο­κου και εισα­γό­με­νου μο­ντερ­νι­σμού. Για να κα­τα­λά­βου­με λοι­πόν τι ση­μαί­νει και πώς λει­τούρ­γη­σε αυτή η δι­ό­λου απλή, συ­χνά αντι­φα­τι­κή και επώ­δυ­νη κί­νη­ση θα πρέ­πει να την εντά­ξου­με σε ένα γε­νι­κό­τε­ρο πλαί­σιο ανα­φο­ράς που είναι η με­τά­βα­ση από την προ­νε­ω­τε­ρι­κή κοι­νό­τη­τα στη νε­ω­τε­ρι­κή κοι­νω­νία. Το πρώ­το μέ­ρος είναι μια πε­ρι­ή­γη­ση στον εν­νοι­ο­λο­γι­κό χώ­ρο της νε­ω­τε­ρι­κό­τη­τας ως νο­σταλ­γί­ας, στο δεύ­τε­ρο θα ασχο­λη­θού­με με με­ρι­κές πτυ­χές του δη­μο­τι­κι­σμού και της λα­ο­γρα­φί­ας και στο τρί­το θα εξε­τά­σου­με το πώς είδαν το λαό ο μυ­στι­κι­στής Πι­κι­ώ­νης και ο μο­ντερ­νι­στής Σε­φέ­ρης.