Από την αρχαιότητα στον φεουδαρχισμό

Ο Perry Anderson μελετά κατ’ αρχάς τις κοινωνικές και πολιτικές δομές της “δημοκρατικής” Αθήνας, της “ολιγαρχικής” Σπάρτης, τις πορείες επέκτασης και καταστροφής τους και μαζί της καταστροφής ολόκληρου του ελληνικού κλασσικού οικοδομήματος κάτω από το βάρος των αντιφάσεών του και την εξωτερική πίεση των Μακεδόνων. Στη συνέχεια, και αφού σταθεί στον ελληνιστικό κόσμο ως απότοκο της μακεδονικής επέκτασης, στρέφει το βλέμμα του στην αναδυόμενη ρωμαϊκή δύναμη, στην οικονομική και γεωγραφική της επέκταση, στους κοινωνικούς και πολιτικούς της θεσμούς, ακολουθώντας την πορεία της μέχρι την παρακμή της και το τέλος του αρχαίου κόσμου.
Μέσα από τη διαδικασία παρακμής της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και κάτω από την πίεση των γερμανικών (αλλά και των νορμανδικών) εισβολών προκύπτει ως σύνθεση ο φεουδαρχικός κόσμος στη δυτική Ευρώπη, ο οποίος διαμορφώνεται με διαφορετικές εκφάνσεις στην Ιταλία, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ισπανία, στην Αγγλία κ.λπ. Ο συγγραφέας μελετά την πορεία του μέχρι την παρακμή του και την ανάδυση του απολυταρχικού κράτους και της αστικής τάξης. Όμως δεν ξεχνά και τον κόσμο της ανατολικής Ευρώπης (Βυζάντιο, Σλάβους, Ούγγρους κ.λπ.) ο οποίος ακολουθεί με διαφορετικό τρόπο ή δεν ακολουθεί καθόλου αυτή την πορεία.