Έξι φιλοσοφικές ζωγραφιές

Το βιβλίο “Έξι φιλοσοφικές ζωγραφιές” συνιστά μια συναρπαστικά εύληπτη συγκεφαλαίωση του έργου του Χρήστου Γιανναρά.

Σε έναν προσωπικό, περίπου απολογισμό της δουλειάς του ο συγγραφέας του βιβλίου εντοπίζει έξι θεματικές περιοχές της “φιλοσόφου ζητήσεως” όπου πιστεύει ότι ο ίδιος εκόμισε κάτι καινούργιο και γόνιμο. Θα ήταν προτιμότερο ασφαλώς ο εντοπισμός των κομισθέντων να προκύψει και να κριθεί από άλλους στο πεδίο απροκατάληπτου ερευνητικού ελέγχου, ο οποίος και συνιστά πάντοτε ό,τι ορίζουμε ως επιστημονική “πρόοδο”. Αλλά ένα τέτοιο πεδίο δεν είναι ούτε ορατό ούτε προβλέψιμο στη σημερινή Ελλάδα. Γι αυτό και η ζωτική για την πρόοδο ανάγκη της κριτικής εκφράζεται αναπόφευκτα ως πρόκληση ερωτημάτων: Τι κομίζει στη σύγχρονη επιστημολογία η αρχή του “αποφατισμού” της γνώσης, η κοινωνική επαλήθευση της γνώσης; Πόσο πραγματικά ανατρέπει τα κεκτημένα της καντιανής φιλοσοφίας η “κριτική οντολογία” ή “οντολογία του προσώπου”; Κυριολεκτεί ο όρος “οντολογία της Τέχνης”; Ποιόν εμπειρισμό μπορεί να διασώζει η συνεπής στον γλωσσικό πραγματισμό μεταφυσική; Υπάρχει φιλοσοφία χωρίς μεταφυσική; Η Ελλάδα και η Δύση συνιστούν δύο ασύμπτωτες φιλοσοφικές παραδόσεις;