Φασισμός και δικτατορία

Ο “Φασισμός και δικτατορία” του Νίκου Πουλαντζά, είναι ένα από τα σπουδαιότερα έργα, αν όχι το σπουδαιότερο, που γράφτηκαν για την άνοδο του φασισµού στην Ιταλία και τη Γερµανία κατά τον Μεσοπόλεµο, την εµπέδωσή τους στην εξουσία και την άσκησή της από το ναζιστικό (Γερµανία) και το φασιστικό (Ιταλία) κόµµα. Πιο συγκεκριµένα, ο Πουλαντζάς προσπάθησε να δώσει απάντηση στο ερώτηµα της τεράστιας κοινωνικής -αστικής και λαϊκής- βάσης του φασισµού. Ήτοι, ανέδειξε τη διαδικασία και το αποτέλεσµα του εκφασισµού των αντίστοιχων χωρών. Αυτός ο εκφασισµός ερµηνεύει τη συµπαράταξη φασισµού και κοινωνικού σώµατος στους σκοπούς και τα µέσα. Χωρίς αυτή την οµοιογενοποίηση που επέφερε ο εκφασισµός, ούτε η Γερµανία ούτε η Ιταλία θα µπορούσαν να έχουν την τεράστια δύναµη που είχαν συγκεντρώσει στις παραµονές του πολέµου. Κι ούτε θα µπορούσαν να τον διεξαγάγουν µε τον τρόπο που τον διεξήγαγαν, η µεν Ιταλία ώσπου κατέρρευσε στρατιωτικά (Ιούλιος-Σεπτέµβριος 1943), η δε Γερµανία ώσπου συντρίφτηκε ολοσχερώς στρατιωτικά τον Μάη του 1945 κάτω από τα συνδυασµένα πλήγµατα, από Ανατολή και Δύση, των συµµαχικών στρατιών αλλά και των δυνάµεων της Αντίστασης των κατεχόµενων ευρωπαϊκών χωρών.