Οι αποκλίνοντες

Στα ταραγμένα χρόνια του 4ου μ.Χ. αι. η Αντιόχεια, η πιο μεγάλη και η πιο πλούσια πόλη της ρωμαιοβυζαντινής αυτοκρατορίας, βιώνει αργά και επώδυνα τη μεταμόρφωσή της από πόλη ποικίλων λατρειών, πίστεων, δοξασιών και αιρέσεων σε μια πόλη αυστηρά ορθόδοξη χριστιανική.
Παράλληλα με τα μίση, τις θρησκευτικές έριδες, τις συγκρούσεις και τους διωγμούς των αντιφρονούντων η Αντιόχεια βιώνει και τις μεγάλες πολιτικές συγκρούσεις της αυτοκρατορίας, τους πολέμους εναντίον των εχθρών της, τους εμφυλίους πολέμους, τις αυθαιρεσίες των αρχόντων, τις συνωμοσίες και τις σφαγές τους.
Ο Σωσίθεος, ο κεντρικός χαρακτήρας του μυθιστορήματος, τα αφηγείται όλα αυτά, καθώς ξεδιπλώνει τη ζωή του στη γενέτειρά του Αντιόχεια αλλά και στα ταξίδια του στις ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας.
Μέσα από το μυθιστόρημα καταδεικνύεται το πλήθος των Γνωστικών ομάδων και γενικότερα των αλληλοσυγκρουόμενων θρησκευτικών ομάδων της εποχής, ο τρόπος σκέψης των πρώτων εκείνων Χριστιανών, η πολυπλοκότητα και οι ιδιορρυθμίες των ιδεών και αξιών τους, καθώς αναμειγνύουν στις δοξασίες τους ανατολικές και ελληνικές θεότητες, φιλοσοφικές ιδέες και δεισιδαιμονίες.
Όλοι εκείνοι οι αποκλίνοντες Χριστιανοί αλλά και οι άλλοι ετερόδοξοι έσβησαν σιγά σιγά μετά την αυστηρή επιβολή σε όλη την αυτοκρατορία του Συμβόλου της Νίκαιας, όπως αποφάσισε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος περί το τέλος του 4ου αιώνα.