Πιέρ Πάολο Παζολίνι: Κείμενα – Συνεντεύξεις – Επιστολές – Η δολοφονία

Το μόνο ιδεολογικό σύστημα που έχει εμπλέξει πραγματικά ακόμη και τις κυρίαρχες τάξεις είναι ο καταναλωτισμός, γιατί είναι ο μόνος που έχει φτάσει μέχρι τέλους, που δίνει μια ορισμένη επιθετικότητα, γιατί αυτή η επιθετικότητα είναι απαραίτητη για την κατανάλωση. Αν κάποιος είναι αμιγώς υποτακτικός, ακολουθεί το καθαρό ένστικτο της υποταγής, όπως ένας παλιός χωρικός που συνήθιζε να σκύβει το κεφάλι του και να παραιτείται, κάτι που είναι τόσο μεγαλειώδες όσο και ο ηρωισμός. Τώρα, αυτό το πνεύμα παραίτησης, υποταγής δεν υπάρχει πια, γιατί διαφορετικά τι καταναλωτής είναι αυτός που παραιτείται και αποδέχεται την αρχαϊκή, καθυστερημένη, κατώτερη κατάστασή του; Πρέπει να αγωνιστεί για να ανεβάσει την κοινωνική του θέση. Το «σκύβω το κεφάλι μου στο όνομα του Θεού» είναι ήδη μια σπουδαία φράση. Ενώ τώρα ο καταναλωτής δεν ξέρει καθόλου πώς να σκύψει το κεφάλι του, μάλλον πιστεύει ανόητα ότι σκύβει το κεφάλι του και έχει τα δικαιώματά του. Αντίθετα, είναι πάντα εκεί για να διεκδικήσει τα δικαιώματά του, να πιστέψει σε αυτά, αντίθετα, είναι ένας φτωχός ηλίθιος.