Το δημόσιο χρέος

Το βιβλίο κυκλοφορεί, με πρόλογο του Πάνου Κοσμά, της Ζωής Κωνσταντοπούλου και του Παναγιώτη Λαφαζάνη, σε μια συγκυρία που το δημόσιο χρέος είναι ξανά κυρίαρχος άξονας στη δημόσια συζήτηση. Η συζήτηση για την απόφαση του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017 και η γενικότερη συζήτηση για τη “διευθέτηση”, τη “βιωσιμότητα” κ.λπ. του ελληνικού κρατικού χρέους υπενθυμίζουν ταυτόχρονα την εναλλακτική της διαγραφής του.

Ο συγγραφέας του βιβλίου Ερίκ Τουσέν, γνωστός στην Ελλάδα για το συντονισμό του επιστημονικού έργου της Επιτροπής Αλήθειας για το ελληνικό δημόσιο χρέος, είναι ένας συστηματικός μελετητής και γνώστης του “αντικειμένου” του δημόσιου χρέους, όχι από την ουδέτερη θέση του οικονομολόγου ή του επιστημονικού μελετητή αλλά από τη στρατευμένη θέση του πολιτικού αγωνιστή και του επικεφαλής της Επιτροπής για τη Διαγραφή του Χρέους του Τρίτου Κόσμου (CADTM). Υπό το δικό του επιστημονικό συντονισμό, η Προκαταρκτική Έκθεση της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους, τον Ιούνιο του 2015, θα μπορούσε να αποτελέσει όχι απλώς τη “νομιμοποιητική” βάση αλλά και ένα σημαντικό πολιτικό όπλο στο πλαίσιο ενός σχεδίου ρήξης με τα μνημόνια, το εγχώριο σύστημα και την Ε.Ε., που θα είχε μία από τις βασικές του αιχμές τη στάση πληρωμών σε χρεολύσια και τόκους του δημόσιου χρέους, τον λογιστικό έλεγχο για τον οριστικό προσδιορισμό του αθέμιτου, παράνομου, επονείδιστου (απεχθούς) και μη βιώσιμου τμήματός του, τη μη αναγνώριση και τη διαγραφή του.

Ταυτόχρονα, το βιβλίο κυκλοφορεί λίγες μέρες μετά την επέτειο από το συντριπτικό “ΟΧΙ” του ελληνικού λαού στο δημοψήσμα. Ο συγγραφέας εξηγεί πώς η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας προσωπικά “έθαψαν” το ζήτημα του λογιστικού ελέγχου του χρέους, της στάσης πληρωμών και της διαγραφής του. Σε εκτενή συνέντευξή του με εισαγωγή του Στάθη Κουβελάκη, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο, εξηγεί τις επαφές και τις συνομιλίες με τον Τσίπρα και το επιτελείο του και τεκμηριώνει πώς και γιατί το σχέδιο ρήξης εγκαταλείφθηκε ήδη πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 και πώς η δουλειά της Επιτροπής Αλήθειας έμεινε όχι μόνο αναξιοποίητη αλλά και πολιτικά ακάλυπτη από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και το κυβερνητικό κέντρο. Η εγκατάλειψη αυτής της κεντρικής αιχμής, όπως και άλλων σημαντικών αιχμών ενός σχεδίου ρήξης, αναπόφευκτα οδήγησαν στην προδοσία του ΟΧΙ του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015 και στη μνημονιακή στροφή.

Τέλος, ο Ερίκ Τουσέν αναλύει τον ρόλο της διεθνούς χρηματοπιστωτικής καπιταλιστικής κρίσης. Οι τράπεζες και γενικώς οι τοκογλύφοι, που στη φάση της ανόδου δάνειζαν αφειδώς και ριψοκίνδυνα, εξασφαλίζοντας την αναχρηματοδότηση του κρατικού χρέους, με το ξέσπασμα της κρίσης διακόπτουν τη χρηματοδότηση του χρέους και οδηγούν τις πλέον ευάλωτες χώρες σε χρεοκοπία. Αν αυτός ο μηχανισμός της χρεοκοπίας είναι τυπικός στην ιστορία του καπιταλισμού, εξίσου τυπική είναι και η καπιταλιστική φόρμουλα για τη διαχείρισή της. Το βιβλίο παραθέτει λεπτομερή στοιχεία για την ιστορία των 4 προηγούμενων χρεοκοπιών του ελληνικού κράτους, πραγματικά εντυπωσιακά για τις ομοιότητες και αναλογίες με την τωρινή, 5η ελληνική χρεοκοπία, όπου ο/η αναγνώστης/στρια συναντά όλα όσα τείνουμε εσφαλμένα να θεωρούμε “πρωτοφανή”: την τρόικα και τα μνημόνια, τις αναδιαρθρώσεις χρέους, τον τοκογλυφικό μηχανισμό, τον ρόλο των τραπεζών, το… πρωτογενές πλεόνασμα, την εκ νέου… έξοδο στις αγορές, ακόμη και την επιβολή πλαφόν στο ύψος των ετήσιων τοκοχρεολυσίων!

Σταματούμε εδώ, παραπέμποντας για τα υπόλοιπα στο ίδιο το βιβλίο, που δεν είναι απλώς χρήσιμο, αλλά πραγματικά απαραίτητο εργαλείο στα χέρια κάθε αγωνιστή/στριας του κινήματος και της Αριστεράς. Η λιτότητα και ο αυταρχισμός δεν είναι μονόδρομος.