Η δημοκρατία ενάντια στο κράτος

“Το κράτος δεν είναι η τελευταία λέξη του πολιτικού, η εκπλήρωσή του. Απεναντίας, δεν είναι παρά η συστηματική του μορφή, εκείνη που καταστρέφει το όλοι έκαστοι εν ονόματι του Ενός”.
Ξεκινώντας από τη θέση αυτή, ο Μιγκέλ Αμπενσούρ επιδιώκει να δείξει ότι η δημοκρατία ορθώνεται ενάντια στο κράτος, ως μορφή που γεννά μια ιδιότυπη σχέση κυριαρχίας και τείνει καταστατικά να υποκαταστήσει το πράττειν του λαού. Απορρίπτοντας την εναλλακτική επιλογή ανάμεσα στην υπεράσπιση της δημοκρατίας ως αξεπέραστου πλαισίου μετριοπαθούς διακυβέρνησης και στην απόρριψή της ως επιφαινομένου του καπιταλισμού, ο συγγραφέας προτείνει να σκεφτούμε την “εξεγειρόμενη δημοκρατία” ως πολιτική θέσμιση της κοινωνίας που αρνείται τις σχέσεις κυριαρχίας και αποσκοπεί στην εγκαθίδρυση ενός μη εξαναγκαστικού, εξισωτικού πολιτικού δεσμού. Στο εγχείρημά του αυτό, έχει ως αρωγό τον Μαρξ της “Κριτικής της εγελιανής φιλοσοφίας του κράτους και του δικαίου” όπως και των κειμένων για την Παρισινή Κομμούνα, τον οποίο διαβάζει ως στοχαστή της χειραφέτησης που ποτέ δεν έπαψε να αναμετριέται με το αίνιγμα της νεωτερικής προσταγής της αυτονομίας, αίνιγμα που παραμένει ζωντανό “στις κοινωνίες μας που είναι κοινωνίες κυριαρχίας και εκμετάλλευσης”.