Ελεύθερη βούληση

Έχουμε ελεύθερη βούληση; Είμαστε ηθικά υπεύθυνοι για την συμπεριφορά μας; Είναι ο ντετερμινισμός συμβατός με την ελευθερία και με την ηθική υπευθυνότητα; Τι απαντούν οι φιλόσοφοι;

Η θεματική του τόμου καλύπτει διαστάσεις του προβλήματος της ελεύθερης βούλησης που αφορούν την ηθική, τη μεταφυσική, τη φιλοσοφία της δράσης, το δίκαιο. Κλασικοί και σύγχρονοι φιλόσοφοι, θεωρίες και ζητήματα, συναντώνται για να δώσουν απαντήσεις σε ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα στην ιστορία της φιλοσοφίας: αυτό της ανθρώπινης ελευθερίας. Όλα τα κείμενα προσδένονται, κατά το μάλλον ή ήττον, στους ειδικούς όρους με τους οποίους διεξάγεται η σύγχρονη φιλοσοφική συζήτηση πάνω στο λεγόμενο «πρόβλημα της ελεύθερης βούλησης».

Με κριτήρια ιστορικά και συστηματικά, τα κείμενα χωρίζονται σε δύο ομάδες, και αντίστοιχα ο τόμος σε δύο ενότητες. Την πρώτη ομάδα αποτελούν κείμενα που εντάσσονται στην ιστορία της φιλοσοφίας, καθώς είναι αφιερωμένα στην περί ελευθερίας θεωρία σημαντικών φιλοσόφων• δύο από αυτά αφορούν κλασικούς φιλοσόφους (Πλάτων, Χιουμ), και δύο σύγχρονους φιλοσόφους, έναν φιλόσοφο του δικαίου (Hart) και έναν της φιλοσοφίας του νου (Dennett). Τη δεύτερη ομάδα αποτελούν κείμενα που έχουν συστηματικό χαρακτήρα, καθώς πραγματεύονται φιλοσοφικά ζητήματα με τα οποία συνδέεται ουσιωδώς η προβληματική της ελεύθερης βούλησης• ζητήματα που αφορούν ηθικές και μεταηθικές πτυχές της προβληματικής της ελεύθερης βούλησης, καθώς και τις αμφίδρομες σχέσεις ανάμεσα στην ελεύθερη βούληση, την πράξη και την ηθική υπευθυνότητα.

Η πολύπλευρη αυτή παρουσίαση και πραγμάτευση του προβλήματος της ελεύθερης βούλησης διανοίγει τη δυνατότητα για συνέχιση του σχετικού διαλόγου στην ελληνική φιλοσοφική σκηνή.