Γράμματα σ’ έναν φίλο Γερμανό

Δεν μπορώ όμως να αφήσω να τυπωθούν εκ νέου αυτές οι σελίδες, χωρίς να πω τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν. Γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν παράνομα. Σκοπός τους ήταν να ρίξουν λίγο φως στον αγώνα που κάναμε στα τυφλά, και με αυτό τον τρόπο να τον καταστήσουν πιο αποτελεσματικό. Είναι γραπτά περιστασιακά που μπορούν, συνεπώς, να δημιουργήσουν μια κάποια εντύπωση αδικίας. Αν έπρεπε πράγματι να γράψουμε για την ηττημένη Γερμανία, θα χρειαζόταν να υιοθετήσουμε μια γλώσσα κάπως διαφορετική. Ωστόσο, θα ήθελα μόνο να προλάβω μια παρεξήγηση. Όταν ο συγγραφέας αυτών των γραμμάτων λέει “εσείς”, δεν εννοεί “εσείς οι Γερμανοί”, αλλά “εσείς οι ναζί”.Όταν λέει “εμείς”, αυτό δεν σημαίνει πάντα “εμείς οι Γάλλοι”, αλλά “εμείς οι ελεύθεροι Ευρωπαίοι”. Αντιπαραθέτω δύο στάσεις, όχι δύο έθνη, έστω και αν σε κάποια στιγμή της ιστορίας αυτά τα δύο έθνη αντιπροσώπευσαν δύο εχθρικές στάσεις. Για να επαναλάβω λόγια που δεν είναι δικά μου, αγαπώ υπερβολικά τη χώρα μου για να είμαι εθνικιστής. Και ξέρω ότι ούτε η Γαλλία ούτε η Ιταλία θα έχαναν τίποτα -απεναντίας μάλιστα-, εάν ανοίγονταν σε μια ευρύτερη κοινωνία.
Αλλά απέχουμε ακόμη πολύ από κάτι τέτοιο, και η Ευρώπη συνεχίζει να σπαράσσεται. Γι’ αυτό θα αισθανόμουν ντροπή σήμερα εάν άφηνα να πιστεύουν ότι ένας Γάλλος συγγραφέας μπορεί να είναι εχθρός ενός μόνον έθνους. Μισώ μόνο τους δήμιους. Κάθε αναγνώστης που θα θελήσει να διαβάσει τα Γράμματα σ’ έναν φίλο Γερμανό με αυτή την οπτική, δηλαδή ως ντοκουμέντο του αγώνα ενάντια στη βία, θα παραδεχτεί πως τώρα μπορώ να πω ότι δεν απαρνιέμαι ούτε μία λέξη τους.