Κοινωνικές σχέσεις και ανθρώπινες ιδιότητες

Ο εκφυλισμός της κοινωνιολογίας σε ένα σύνολο αμοιβαία εχθρικών και φαινομενικά ασύμβατων θεωρητικών θέσεων έχει καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη κάθε εισαγωγική προσέγγιση, είτε απευθύνεται σε σπουδαστές της κοινωνιολογίας είτε σε σπουδαστές που ασχολούνται δευτερευόντως με αυτήν.

Το βιβλίο “Κοινωνικές σχέσεις και ανθρώπινες ιδιότητες” επιχειρεί να ξεπεράσει τις εσωτερικές διαιρέσεις και να προτείνει μια προσέγγιση που δεν απαιτεί την προσχώρηση σε οποιαδήποτε από τις διακριτές θεωρητικές κατευθύνσεις.

Το βιβλίο εστιάζεται στον τρόπο που οι κοινωνικές σχέσεις οργανώνουν και ορίζουν τις ανθρώπινες νοητικές και σωματικές ικανότητες. Τα θέματα και τα προβλήματα που εξετάζονται είναι: οι μορφές αλληλεπίδρασης μεταξύ βιολογίας και πολιτισμού, ο βαθμός στον οποίο φαινόμενα όπως η ψυχική νόσος ή η διαμόρφωση της σεξουαλικής ταυτότητας είναι καθολικά ή πολιτισμικά μεταβλητά ως προς τον χαρακτήρα και τις μορφές έκφρασής τους, οι πολιτισμικές διαφορές σε σχέση με έννοιες και μορφές της προσωπικότητας. Το βιβλίο εξετάζει επίσης κατά πόσο η αποδοχή του πολιτισμικού σχετικισμού συνεπάγεται έναν ηθικό σχετικισμό, αν η ορθολογικότητα αποτελεί ανθρώπινη σταθερά και, αν όχι, τι συνέπειες προκύπτουν για τις θεωρίες που πραγματεύονται την ανθρώπινη γνώση. Τα θέματα αυτά μελετώνται, μεταξύ άλλων, με βάση κοινωνικές αντιλήψεις για το σώμα και τον θάνατο, τις συνέπειες της τυπογραφίας στην ανθρώπινη σκέψη, τα άγρια παιδιά, την ιστορία της ψυχικής νόσου και την εξέλιξη του ασύλου, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα και τη μαγεία.

“Ως εισαγωγική θεμελίωση που δεν είναι ‘εισαγωγικό εγχειρίδιο’, το βιβλίο των Hirst και Woolley επιτυγχάνει κάτι που μοιάζει ακατόρθωτο: να είναι διαφωτιστικά εισαγωγικό για τους ‘αρχάριους’, και ταυτόχρονα εποικοδομητικά προκλητικό για τους ‘επαΐοντες'”.

(Κύρκος Δοξιάδης)