Η οικονομική λειτουργία του χρηματιστηρίου. Τα αμερικανικά τραστ

Δύο ανέκδοτες – στην Ελλάδα – μπροσούρες του σημαντικού και γνωστού μαρξιστή Πολ Λαφάργκ (γαμπρού του Κ. Μάρξ), που με τη θεματολογία τους αποκτούν τόσο επικαιρότητα όσο και ιστορική αξία. Η έκδοση -σε ένα βιβλίο- των δύο μελετών του Πολ Λαφάργκ, “Η οικονομική λειτουργία του Χρηματιστηρίου”, γραμμένη το 1897, και “Τα Αμερικανικά τραστ”, γραμμένη το 1903, θέλει από τη μία να επαναφέρει πλευρές της οικονομικής σκέψης των “κλασικών” μαρξιστών διανοητών, και από την άλλη να συμβάλλει στη συζήτηση για τη θεωρία της αξίας και τα σύγχρονα φαινόμενα.

Η έκδοση στα ελληνικά για πρώτη φορά των δύο έργων του Πολ Λαφάργκ, “Η οικονομική λειτουργία του Χρηματιστηρίου”, που γράφτηκε το 1897, και “Τα αμερικανικά τραστ”, που γράφτηκε το 1903, αποτελεί από μόνη της σημαντικό γεγονός. Το γεγονός αυτό καθίσταται σημαντικότερο, αν λάβουμε υπόψη μας ότι και διεθνώς τα συγκεκριμένα έργα του Λαφάργκ δεν γνώρισαν, από όσο ξέρουμε, επανεκδόσεις και αγνοήθηκαν στη μαρξιστική φιλολογία τη σχετική με τα θέματα που πραγματεύονται.

Ο Πολ Λαφάργκ έμεινε γνωστός βασικά για το φιλοσοφικό έργο του, ενώ στη χώρα μας το όνομά του είναι συνδεδεμένο κυρίως με το έργο του “Το δικαίωμα στην τεμπελιά”, το οποίο γνώρισε επανειλημμένες εκδόσεις. Όμως τα δύο έργα που εκδίδονται σε αυτό το βιβλίο των εκδόσεων ΚΨΜ, αποδεικνύουν ότι ο Λαφάργκ υπήρξε οξυδερκής και διορατικός μαρξιστής μελετητής των νέων οικονομικών φαινομένων της εποχής του. Ο Πολ Λαφάργκ δεν αρκείται στη δογματική επιβεβαίωση της ανάλυσης του Μαρξ για το νόμο της αξίας, αλλά επιχειρεί με δημιουργικό τρόπο μέσα από την ανάλυσή του για την οικονομική λειτουργία του χρηματιστηρίου και την ανάπτυξη των σύγχρονων καπιταλιστικών μονοπωλίων να λύσει αυτό που ο ίδιος ο Μαρξ εντοπίζει ως αντίφαση ανάμεσα στο νόμο της αξίας και “την πείρα, τη στηριγμένη στην εξωτερική επισκόπηση των φαινομένων”.