«Αν για το Ρώσο αγρότη έχει ειπωθεί πως είναι φτωχός, προπαντός ως προς την επίγνωση της φτώχειας του, για τον κοινό Ρώσο πολίτη ή το Ρώσο υπήκοο μπορεί να ειπωθεί πως, όντας φτωχός από την άποψη των δικαιωμάτων του πολίτη, είναι ιδιαίτερα φτωχός ως προς την επίγνωση της έλλειψης δικαιωμάτων του. Όπως ο μουζίκος έχει συνηθίσει την αδιέξοδη αθλιότητά του, έχει συνηθίσει να ζει χωρίς να συλλογιέται τις αιτίες της και τη δυνατότητα εξάλειψής της, έτσι και ο κοινός Ρώσος πολίτης έχει συνηθίσει γενικά στην παντοδυναμία της κυβέρνησης, έχει συνηθίσει να ζει χωρίς να συλλογιέται αν μπορεί να διατηρηθεί η παντοδυναμία αυτή και αν υπάρχουν ή όχι παράλληλα με αυτή φαινόμενα που υποσκάπτουν το γερασμένο πολιτικό καθεστώς. Εξαιρετικά καλό “αντίδοτο” ενάντια σ’ αυτήν την έλλειψη πολιτικής συνείδησης και σ’ αυτό το λήθαργο αποτελούν συνήθως τα “μυστικά έγγραφα”, που δείχνουν ότι όχι μόνο κάτι αδιόρθωτοι ταραξίες ή θανάσιμοι εχθροί της κυβέρνησης, μα και τα ίδια τα μέλη της κυβέρνησης, ως τους υπουργούς και τον ίδιο τον τσάρο, έχουν επίγνωση της αστάθειας της απολυταρχικής μορφής διακυβέρνησης και αναζητούν λογής-λογής μέσα για να βελτιώσουν τη θέση τους, που δεν τους φαίνεται καθόλου ικανοποιητική.»
(Από την έκδοση)
