Μπουχάριν

Το τραγικό έτος 1937 για εκατομμύρια ανθρώπους, όταν κάθε βράδυ απήγαγαν από τις εστίες τους αθώους πολίτες, στη Μόσχα κυκλοφορούσε από στόμα σε στόμα μια ιστορία. Στη διαβόητη φυλακή της Λιουμπιάνκα, στο άλλοτε μέγαρο της ασφαλιστικής εταιρείας «Ρωσία», είχε κληθεί ένας ηλικιωμένος καθηγητής πανεπιστημίου. Ο ανακριτής με τη συνηθισμένη κίνηση κατηύθυνε στο πρόσωπό του το φως της λάμπας του γραφείου, και μηχανικά τον ρώτησε:

– Κατηγορούμενε, αναγνωρίζεις την ενοχή σου;

Ο αξιοσέβαστος επιστήμονας απόρησε:

– Πώς είναι δυνατόν εγώ να είμαι κατηγορούμενος; Το πολύ να είμαι ύποπτος…

Ο ανακριτής οδήγησε τον μεσήλικα άνθρωπο στο παράθυρο και, μέσα από τη γρίλια, του έδειξε τη γεμάτη με κόσμο, μια από τις μεγαλύτερες πλατείες της Μόσχας.

– Βλέπετε; Αυτοί όλοι ένας προς έναν είναι ύποπτοι. Όμως, όποιος μπαίνει εδώ είναι ήδη κατηγορούμενος…

Ο Νικολάι Μπουχάριν, πρωταγωνιστής του βιβλίου μας, ήταν στην ιστορία της χώρας του άλλοτε «ο αγαπημένος του κόμματος» και άλλοτε «φασίστας-τροτσκιστής συνωμότης», σε συνάρτηση με το εκάστοτε πολιτικό κλίμα. Η πορεία της ζωής του προσφέρεται για μυθιστόρημα: διώχθηκε από την τσαρική αστυνομία, γνώρισε τις αυστριακές, τις σουηδικές, τις ιαπωνικές, τις γερμανικές και μετά τις σταλινικές φυλακές, υπέστη απόπειρες δολοφονίας πότε από αναρχικούς και πότε από πολωνούς κατασκόπους. Συζητούσε πολύ με τον Λένιν, ο οποίος τον αγαπούσε σαν παιδί του, για μια περίοδο είχε συμμαχήσει με τον Στάλιν, ο οποίος τον ζήλευε και τον μισούσε. Το 1927 ο Στάλιν ήταν για τα καλά στην κορυφή της εξουσίας, όταν στα μάτια του τυράννου ο Μπουχάριν ήδη από καιρό ήταν ύποπτος. Και άρχισε η εξόντωση του…